روزانه حجم زيادي از پرونده‌هاي حقوقي در دادگاه‌هاي ايران مطرح ‌‌‌‌‌مي‌شود. قطعا براي رسيدگي و صدور راي در مورد اين دعاوي زمان و هزينه‌ زيادي صرف ‌‌‌‌‌مي‌شود‌‌‌‌‌. پس زماني كه به يك دعوا به طور كامل رسيدگي ‌‌‌‌‌مي‌شود و راي نهايي صادر ‌‌‌‌‌مي‌شود لزومي به رسيدگي مجدد به همان دعوا وجود ندارد. در اين مطلب به بررسي همين موضوع كه در قانون اعتبار امر مختومه نام دارد ‌‌‌‌‌مي‌پردازيم.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.

منبع :  امر مختومه

اعتبار امر مختومه در دعاوي حقوقي

در ماده‌ 84 قانون آيين دادرسي مدني مواردي مطرح شده است كه بر اساس آن دعوا رد ‌‌‌‌‌مي‌شود‌‌‌‌‌. در بند ششم اين ماده در مورد اعتبار امر قضاوت شده توضيح داده شده است.

بر اساس اين ماده اگر در مورد دعوايي حكم قطعي صادر شده دوباره اصحاب دعوا و قائم مقام آن‌ها نمي‌توانند دوباره همان دعوا را مطرح كنند‌‌‌‌‌. به طور مثال آقاي الف عليه آقاي ب شكايت ‌‌‌‌‌مي‌كند كه در بيع دچار غبن فاحبش شده است. در مورد اين دعوا حكم نهايي صادر ‌‌‌‌‌مي‌شود. در اين صورت آقاي الف و آقاي ب نمي‌توانند دوباره دعواي غبن فاحش را در مورد همان كالا و با همان اصحاب مطرح كنند.

موارد اجراي اعتبار امر قضاوت شده

اين موضوع فقط در مورد آراي قطعي قابل اعمال است بنابراين چنانچه تصميم گرفته شده ويژگي اداري داشته باشد نمي‌توان آن را به دليل اعتبار امر قضاوت شده رد كرد. مراجعي كه راي صادره از آن‌ها مشمول اين موضوع ‌‌‌‌‌مي‌شوند شامل مراجع قضايي عمومي‌‌‌‌‌، مراجع استثنايي مانند هيئت اختلاف شهرداري‌‌‌‌‌، يا مالياتي‌‌‌‌‌، مراجع قضايي غير دادگستري مانند اداره‌ ثبت و مراجع اداري استثنايي نيز ‌‌‌‌‌مي‌شود.

شرايط تحقق اعتبار امر مختومه

1/ وحدت اصحاب دعوا‌‌‌‌‌: طرفين دعوا‌‌‌‌‌، نمايندگان‌‌‌‌‌، قائم مقام‌‌‌‌‌ آن‌ها‌‌‌‌‌ نمي‌توانند دعوا‌‌‌‌‌ را مجددا مطرح كنند.

2/ وحدت موضوع دو دعوا‌‌‌‌‌: اگر از نظر مادي و حقوقي دو موضوع عينا همان موضوع راي قبل باشد به طوري كه شخص اثبات حق انكار شده يا انكار حق اثبات شده را بخواهد وحدت موضوع محقق ‌‌‌‌‌مي‌شود. به طور مثال در دعواي اول فرد مالك شناخته نمي‌شود او هم تصميم مي‌گيرد تا همان دعواي مالكيت براي همان ملك را دوباره مطرح كند و مالكيتي را كه در دعواي قبلي به او داده نشده است بگيرد.

3/ وحدت سبب دو دعوا: سبب به معناي رابطه‌ حقوقي است كه به دليل عمل يا واقعه‌ حقوقي يا بر مبناي قانون به وجود آمده است. به طور مثال در دعواي مالكيت ملك سبب دعوا عقد بيع بوده است.

عدم شمول اعتبار امر قضاوت شده در دعاوي حقوقي

در صورتي كه از شرايط بالا يكي از آن‌ها نباشد نمي‌توان بر مبناي اعتبار امر مختوم قرار رد دعوا را صادر كرد. به طور مثال آقاي الف بر عليه آقاي ب دعوايي مطرح ‌‌‌‌‌مي‌كند و ادعا مي‌كند كه آقاي ب خانه‌ او را ب صورت فضولي معامله كرده است. راي نهايي صادر ‌‌‌‌‌مي‌شود و آقاي ب مبري ‌‌‌‌‌مي‌شود.

در اين صورت دوباره آقاي الف نمي‌تواند دوباره همين دعوا را مطرح كند. اما اگر در مورد همين معامله و منزل همين دعوا را بر عليه آقاي ج مطرح كند قابل استماع است‌‌‌‌‌. زيرا اصحاب دعوا متفاوت ‌‌‌‌‌مي‌باشد.

سوالات متداول

اعتبار امر مختوم چيست ؟

موضوعي كه در دادگاه رسيدگي و راي براي آن صادر شده دوباره نمي‌توان آن را مطرح كرد كه در مطلب به تفصيل توضيح داده شده است.

اثر اعتبار امر مختوم چيست ؟

عدم استماع دعوا و صدور قرار رد دعوا كه در مطلب به تفصيل توضيح داده شده است.

شرايط استناد به اعتبار امر قضاوت شده چيست ؟

براي استناد به اين امر سه شرط وجود دارد‌‌‌‌‌. وحدت اصحاب دعوا و موضوع دعوا و سبب دعوا‌‌‌‌‌ كه در مطلب به تفصيل توضيح داده شده است.

براي دريافت پاسخ سوالات خود و مشاوره حقوقي در مورد اعتبار امر قضاوت شده در دعاوي حقوقي ‌‌‌‌‌مي‌توانيد از خدمات مشاوره آنلاين و تلفني وكيل دات كام بهره ببريد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص امر مختومه، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون امر مختومه پاسخ دهند.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد يا مي توانيد مقالات مجله حقوقي وكيل دات كام را مطالعه نماييد.

منبع :  امر مختومه